Zonguldak'ın diğer illerden bir farkı daha var. Türkiye'nin ilk ili olması.
Aslında daha Cumhuriyet kurulmadan TBMM'nin aldığı karar ile kurulacak olan yeni devletin ilk ilçesi olmuştu. TBMM’ nin ilk mutasarrıflık yaptığı ilçe olarak tarihindeki yerini alacaktır.
1 Nisan 1924 yılında ise Türkiye'nin ilk ili ilan edildi.
1 Nisan neden Zonguldaklılar günü olmalı ?
Taşkömürü bulunmadan önce varlığı bile olmayan bir yer halinde ; sazlık, bataklık olarak bilinen bir sahilin , kömür bulunduktan sonra da pek sözünden bahsedilemez. Zira taşkömürü bir çok yerde Ereğli kömürü olarak bilinmektedir. Zonguldak'ın , Zonguldak olması kömürle birlikte 100 yıllık bir süreç içinde il olmasını sağlamıştı ama bu topraklarda doğanların kafa kağıdında Zonguldak yazması , 1 Nisan 1924 yılında başladı.
Önceden nerelisin sorusuna ; Devrek, Ereğli, Bartın, Çaycumalıyım diyenler bu tarihten sonra Zonguldaklıyım diye bilmiştir.
Fakat bu durum ; yakın zamanda il olması beraberinde bir türlü bütünlük kuramamasının da nedenlerinden biridir.
Mesela; Adanalı Adanalıdır. Konyalı Konyalı. Erzurumlu Horasanlıyım demez. 895 bin nüfuslu Esenyurt'ta doğanlar Esenyurtluyum mu diyor ! Türkiye’nin en kalabalık ilçelerinden biri olan Çankaya'da Çankayalıyım diyen duydunuz mu ? Daha dün il olan Kilis'de bile "Kilisliyim " diyor adam. Çoğu Karabüklünün nüfusunda doğum yeri Zonguldak yazmasına rağmen Zonguldaklıyım demeyi unuttu artık.
Ama Zonguldak'ta var. Zonguldak'ın Merkezi'nde bile doğsanız ananız babanız nereli ise size oralısınızdır. Ben Çatalağzılı olamadım mesela. Mahallelilere göre Tefenliyiz hep biz.
Almanya'da Zonguldaklı olmasına rağmen kime sorsanız ; size il olarak değil de ilçelerinin ismini verirler. “Devrekliyim, Perşembeliyim” derler.
Nerelisin sorusuna "Beycumalıyım" diyen duydum ben ! Beycuma nerede ? "Çaycuma'ya yakın " diye de tarif ederler.
Zonguldaklıyım desene ya !
Osmanlı Dönemi’nde bile bölgede yaşayanlar ; Kastamonu , Bolu’ya bağlı olduğu zamanlarda da asla Kastamonuluyum ,Boluluyum da dememiştir.
Zonguldak'ın Merkezi’nde doğanlar ise “nerelisin ? “ sorusuna Trabzonluyum, Rizeliyim, Giresunluyum der mesela.
Yani Zonguldak Türkiye'nin ilk ili olmasına rağmen adının telaffuzu edilmeyen il olmuş meğer.
21 Haziran Zonguldak'ın kurtuluşu ... Bu sadece bir dönem için geçerli bir tarih olduğu için Zonguldaklılar günü için uygun değil.
26 Ağustos Zonguldak Gazi Günü , Atatürk'ün Zonguldak'a gelişi.
8 Kasım Uzun Mehmet'in kömürü bulduğu gün. Gerçekliliği bile Zonguldak’ta sorgulanıyor. Kömür tam olarak tüm Zonguldak'a hitap eden bir şey de değil.
4 Aralık Madenciler günü . Sadece Zonguldak ile değil Dünya ile alakalı.
En iyi tarih ; bölgede yaşayan insanların Zonguldaklı olduğu gün.
1 Nisan Günüdür.
İşte artık birlik beraberlik için ; il bilincinin bu memlekete kazandırmanın yolu "1 Nisan" gününü Zonguldaklılar günü ilan etmekten geçtiğini düşünüyorum.
Şaka değil bu !
"1 Nisan Zonguldaklılar günü kutlu olsun "diyebilmek dileği ile :
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
